Türkiye İstatistik Kurumu
tarafından 2014 yılına ilişkin Karayolu Trafik Kaza İstatistikleri 14 Temmuz
2015 tarihinde kamuoyu ile paylaşılmıştı. Ben burada kaza ve ölü-yaralı
sayılarından ziyade trafik kazalarının nedenleriyle ilgili bilgi vermek
istiyorum. Çünkü, kazalara neden olan etmenlerin farkına varabilirsek, bu
kazaların önlenmesine yönelik tedbirlerin alınması için bir farkındalık
oluşturabileceğimizi düşünüyorum. Bu amaçla, önce bazı verileri sizlerle
paylaşalım:
Trafik kazalarının yüzde 89’u sürücü
kaynaklı
Karayollarında ölümlü
yaralanmalı kazaya neden olan kusurların yüzde 89’u sürücülerden, yüzde 9’u
yayalardan ve geriye kalan yüzde 2’si ise yol, yolcu ve araçlardan
kaynaklanmaktadır. Diğer bir ifadeyle, kazaların yüzde 98’i trafikte sürücü
veya yaya olarak bulunan kişilerden kaynaklanmaktadır.
Kazaların başlıca sebebi hız limitlerine
ve dönüş kurallarına uymamak
Sürücü kusurlarının yüzde
42’si hız kurallarına uymamaktan, yüzde 13’ü kavşaklarda geçiş önceliğine
uymamaktan, yüzde 7’si dönüş kurallarına uymamaktan, yüzde 7’si manevraları
düzenleyen genel şartlara uymamaktan kaynaklanmaktadır. Kısacası, hız
limitlerine ve dönüş kurallarına uyulduğu takdirde sürücüden kaynaklı kazaların
yüzde 70’i engellenebilir.
Yaya kaynaklı kazaya sebep
olan kusurlar içerisinde, yüzde 49 ile geçit veya kavşak bulunmayan yerlerde
geçiş kurallarına uymamak, yüzde 12 ile taşıt yolu üzerinde trafiği tehlikeye
düşürücü hareketlerde bulunmak ve yüzde 11 ile trafik ışık ve işaretlerine
uymamak, yüzde 7 ile karşıdan karşıya geçişlerde trafik kurallarına uymamak
başlıca kusurlar arasında yer almaktadır. Özet olarak, yayaların trafik
ışıklarına dikkat etmesi ve geçiş kurallarına uyması durumunda yaya kaynaklı
kazaların yüzde 80’i engellenebilir.
Kazaya sebep olan yolcu
kusurları içerisinde, kask kullanmamak yüzde 15, emniyet kemeri takmamak yüzde
11, trafiği güçleştirecek şekilde yola bir şey atmak veya dökmek yüzde 8’lik
orana sahiptir.
Trafik kazasına sebep olan
yol kusurları içerisinde en dikkate değer olanı, 2014 yılında yol kusurundan
kaynaklı kazaların yüzde 31’ine sebep olan, “yol sathında gevşek malzeme
bulunması” oluşturmaktadır. Yolda yer alan münferit çukurlar ve şerit çökmesi,
diğer önemli yol kusurları arasında yer almaktadır.
2014 yılında taşıtın kusurlu
olması nedeniyle meydana gelen kazaların yüzde 29’u lastik patlamasından ve
yüzde 26’sı fren kusurundan kaynaklanmıştır.
En çok otobüsler ve çekiciler kaza
yapıyor
Ölümlü yaralanmalı kazaya
karışan taşıt türleri trafikte yer alan aynı türdeki taşıt sayısına bölünerek, oransal
olarak en çok kazaya karışan taşıtlar belirlenmeye çalışılmıştır. Buna göre,
2014 yılında otobüslerin yüzde 3,3’ü, çekicilerin yüzde 3’ü, minibüslerin yüzde
2’si, kamyon, kamyonet ve otomobillerin yüzde 1,4’ü ölümlü yaralanmalı kazaya
karışmıştır.
Traktör kazalarında ölüm oranı yüksek
Araç türüne göre ölü sayısı
kazaya karışan araç sayısına bölünerek hangi araçlarda ölüm oranının yüksek
olduğuna bakıldığında, en yüksek ölüm oranı yüzde 4,3 ile traktörlerde
gerçekleşirken, bunu yüzde 1 ile çekiciler, yüzde 0,8 ile kamyonlar ve
motosikletler ve yüzde 0,5 ile otomobiller takip etmiştir. Traktör kazalarında
ölüm oranının diğer taşıtlara göre oldukça yüksektir.
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME:
Yukarıda verilen bilgilerden
de anlaşılacağı üzere, kazaların büyük çoğunluğu sürücü kaynaklıdır. Sürücülerin
en sık yaptıkları hatanın ise hız limitlerine uymamak ve kavşaklar, dönemeçler
v.b. yerlerde dikkatli olmamak ve dönüş kurallarına uymamak olduğu anlaşılmaktadır.
Sürücülerin gerek yerleşim yerleri içerisinde, gerekse yerleşim yeri dışında –“nasılsa
benden başka kimse yoktur” gibi düşünceye ve rehavete kapılmadan-dönüş
kurallarına dikkat etmeleri gerektiğini düşünüyorum.
Trafikte en sık gördüğüm bir
şey de, yolun en sağından seyrettiğimizi düşünürken ve sağda herhangi bir şerit
yokken, bir aracın sağımıza aniden girmesi durumudur. Bu konu özel bir dikkat
gerektirmektedir.
Kazalarda ölüm oranını
azaltan en önemli faktör emniyet kemeri takmaktır. Toplumumuzda her
geçen gün önemi daha çok anlaşılmaya başlanan emniyet kemeri, yolcular
tarafından rahatsızlık verici bir aygıt olarak düşünülmemeli, tam tersi insanın
hayatını garanti eden önemli bir araç olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Pek çok
önemsiz kazada bile, emniyet kemeri takmayan yolcunun kafasını ön tarafa çarpması
sonucu öldüğü yada sakat kaldığı bilinen bir gerçektir.
Bir diğer husus ise; SABIR’dır.
Yaşamın günlük koşuşturmacası içerisinde, yolda, bankada, hastanede v.b. her
yerde kuyruğa girip sıra beklemek durumunda kalan günümüz insanının tahammülü
azalmış, giderek daha fazla sabırsız olmaya başlamıştır. Sabırsızlık ise insanı
strese sokmakta ve hataya zorlamaktadır. O nedenle, mümkünse trafikteki
gecikmeleri de dikkate alarak gidilecek yer için yola daha erken çıkmak gerekmektedir.
Kırmızı ışıkta bekleyerek,
yayalara ve dönüş önceliği olan araçlara yol vererek örnek davranışlar
içerisinde olursak, trafikteki diğer insanlara pozitif enerji yayacağımızı ve
bu şekilde onların da kurallara uymalarını teşvik edeceğimizi inanıyorum.
Unutmayalım ki, insan hayatı
çok değerlidir. Trafik kuralları gibi kendi hayatımızı ve başkalarının hayatını
doğrudan ilgilendiren kurallara uymak, hepimiz için bir lüks değil, taşıdığımız
önemli bir sorumluluktur.
Bizim inancımızda ve toplum
yaşantımızda KUL HAKKI’nın tartışılmaz bir önemi bulunmaktadır. Trafik
konusu da bu anlayış içerisinde düşünülmeli,
yaptığımız her kural ihlalinin birilerinin yaşam hakkını tehlikeye
attığı akıldan çıkarılmamalıdır.
Özer COŞĞUN
TÜİK Van Bölge Müdürü
KAYNAK:
TÜİK, Karayolu Trafik
Kaza İstatistikleri, 2014 Haber Bülteni
Not: Bu
makalede ifade edilen görüşler tamamen yazarın şahsına ait olup, hiçbir şekilde
Türkiye İstatistik Kurumu’nu bağlamamaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder